Coed a Phren

Cynnwys y Rhaglen Ddysgu

Bydd darpariaeth y Rhaglen Ddysgu yn cynnwys tair elfen orfodol:

• Cymwysterau,
• Sgiliau Hanfodol
• Hyfforddiant yn y gwaith / i ffwrdd o'r gwaith

59 credyd yw'r isafswm credyd gofynnol ar gyfer Lefel 2 Coed a Phren.

60 credyd yw'r isafswm credyd gofynnol ar gyfer Lefel 3 Coed a Phren.

Hyd y Brentisiaeth

Hyd y Brentisiaeth Sylfaen yw 18-24 mis (hyblyg) a'r

Brentisiaeth yw 18-24 mis (hyblyg)

Gofynion mynediad

Lefel 2: Coed a Phren

Nid oes unrhyw ofynion mynediad penodol ar gyfer y Brentisiaeth Sylfaen Coed a Phren, fodd bynnag, ceir cymwysterau ac/neu brofiad a fydd o gymorth i ddysgwyr cyn dechrau:

• Tystysgrif Lefel 1 mewn Gweithrediadau Tir
• Tystysgrif/Diploma Lefel 1 mewn Astudiaethau Tir
• Dyfarniad/Tystysgrif/Diploma Lefel 1 mewn Gweithrediadau Tir Seiliedig ar Waith
• Wedi gweithio yn y diwydiant yn y gorffennol, neu'n gweithio ynddo ar hyn o bryd
• Profiad o wirfoddoli o fewn y diwydiant coed a phren
• TGAU

Efallai y bydd dysgwyr sydd wedi cwblhau Bagloriaeth Cymru wedi cwblhau unedau neu gyrsiau byr a fydd yn cynnwys gwybodaeth danategol tuag at y Brentisiaeth Sylfaen.

Bydd hyn yn cael ei asesu yn ystod asesiad cychwynnol, gan ganiatáu Cydnabyddiaeth o Ddysgu Blaenorol (RPL) lle bo'n briodol. 

Efallai y bydd rhai is-sectorau o'r diwydiant coed a phren na chaiff prentisiaid dan 18  weithio ynddynt, neu na fyddant yn cael defnyddio rhai mathau o offer oherwydd deddfwriaeth.

Lefel 3: Coed a Phren

Mae'r diwydiant coed a phren am i ofynion mynediad y Brentisiaeth fod yn hyblyg, a allai gynnwys y canlynol:

• Prentisiaeth Sylfaen mewn Coed a Phren
• Diploma Lefel 2 mewn Coed a Phren Seiliedig ar Waith
• NVQ Lefel 2 mewn Coedwigaeth neu Goedyddiaeth
• Dyfarniad Lefel 2 ar gyfer Gweithiwr Tir Uwch (Torri coed unigol sydd wedi codi o'u gwreiddiau
• ac amryw o goed sydd wedi chwythu drosodd)
• Dyfarniad Lefel 2 mewn Technegau i Ymdrin â Choed wedi'u Difrodi
• Cymhwyster Lefel 2 arall addas
• Profiad ymarferol o fewn y diwydiant coed a phren
• 3 TGAU (A* -C) / Safon Uwch yn ogystal â phrofiad ymarferol o fewn y diwydiant Coed a Phren

Dysgwyr sydd wedi cwblhau Bagloriaeth Cymru neu Lwybrau i Brentisiaethau Efallai y byddant wedi cwblhau unedau neu gyrsiau byr a fydd yn cynnwys gwybodaeth danategol tuag at y Brentisiaeth. Bydd hyn yn cael ei asesu yn ystod asesiad cychwynnol, gan ganiatáu Cydnabyddiaeth o Ddysgu Blaenorol lle bo'n briodol.

Rhaglen(ni) dd/dysgu'r llwybr prentisiaeth

Lefel 2: Coed a Phren

Lefel 2: Coed a Phren Cymwysterau

Mae'n rhaid i'r cyfranogwyr ennill un o'r cymwysterau cymhwysedd a gwybodaeth a ganlyn:

Sgiliau Hanfodol Cymru (ESW)

Hyfforddi yn y gwaith / i ffwrdd o'r gwaith

Manylion y Cymhwyster yn y Gwaith/i Ffwrdd o'r Gwaith (Isafswm Credydau ac Oriau)

59 credyd ar gyfer cymhwysedd a gwybodaeth - Diploma NVQ Lefel 2 mewn Coed a Phren

Gan fod hyd y Brentisiaeth Sylfaen yn hyblyg, bydd cyfanswm yr oriau dysgu, sy'n cynnwys hyfforddiant yn y gwaith ac i ffwrdd o'r gwaith, hefyd yn amrywio. Bydd hyn yn golygu rhwng 2422 o oriau ar gyfer 18 mis a 3230 o oriau ar gyfer 24 mis.

Manylion Sgiliau Hanfodol yn y Gwaith/i Ffwrdd o'r Gwaith (Isafswm Credydau ac Oriau)

6 chredyd/45 GLH ar gyfer Lefel 1 Cyfathrebu Sgiliau Hanfodol Cymru

6 credyd/45 GLH ar gyfer Lefel 1 Cymhwyso Rhif Sgiliau Hanfodol Cymru

Lefel 3: Coed a Phren

Lefel 3: Coed a Phren Cymwysterau

Mae'n rhaid i'r cyfranogwyr ennill un o'r cymwysterau cymhwysedd a gwybodaeth a ganlyn:

Sgiliau Hanfodol Cymru (ESW)

Hyfforddi yn y gwaith / i ffwrdd o'r gwaith

Manylion y Cymhwyster yn y Gwaith/i Ffwrdd o'r Gwaith (Isafswm Credydau ac Oriau)

60 credyd ar gyfer cymhwysedd a gwybodaeth - Diploma NVQ Lefel 3 mewn Coed a Phren

Gan fod hyd y Brentisiaeth yn hyblyg, bydd cyfanswm yr oriau dysgu, sy'n cynnwys hyfforddiant yn y gwaith ac i ffwrdd o'r gwaith, hefyd yn amrywio. Bydd hyn yn golygu rhwng 2422 o oriau ar gyfer 18 mis a 3230 o oriau ar gyfer 24 mis.

Manylion Sgiliau Hanfodol yn y Gwaith/i Ffwrdd o'r Gwaith (Isafswm Credydau ac Oriau)

6 chredyd/45 GLH ar gyfer Lefel 2 Cyfathrebu Sgiliau Hanfodol Cymru

6 credyd/45 GLH ar gyfer Lefel 2 Cymhwyso Rhif Sgiliau Hanfodol Cymru

Gofynion eraill ychwanegol

Lefel 2: Coed a Phren

Ar gyfer y Brentisiaeth Sylfaen, mae'r diwydiant Coed a Phren wedi gofyn i ymgeiswyr gwblhau tri o'r Gofynion Cyflogaeth Ychwanegol a ganlyn, y mae un ohonynt yn Orfodol  a dau yn Ddewisol.

Bydd y gofynion cyflogaeth ychwanegol hyn yn gwella'r Brentisiaeth ac yn hwyluso cyflogaeth yn y diwydiant.  Nid yw Gofynion Cyflogaeth Ychwanegol yn ofynnol er mwyn ennill tystysgrif, ac mae'n bosibl na fyddant yn cael eu cyllido.

Gorfodol:

• Cymorth Cyntaf Coedwigaeth (4 diwrnod)

Dau brawf galwedigaethol arall wedi'u hachredu a'u cydnabod yn ddeddfwriaethol neu'n genedlaethol sy'n berthnasol i'r diwydiant (rhestr o awgrymiadau isod):

• Codi a Chario
• Peiriant Malu Coed
• Defnyddio Plaladdwyr yn Ddiogel - Llif gadwyn a gweithrediadau cysylltiedig
• Rheoli Adnoddau Naturiol mewn Modd Cynaliadwy (SMNR)

Wedi'u hargymell ond heb fod yn orfodol:

• Iechyd a Lles
• Gofal Bugeiliol
• Cymorth Cyntaf Iechyd Meddwl (Ymwybyddiaeth/Cyflwyno Iechyd Meddwl)

Lefel 3: Coed a Phren

Ar gyfer y Brentisiaeth, mae'r diwydiant Cadwraeth Amgylcheddol wedi gofyn i ymgeiswyr gwblhau tri o'r Gofynion Cyflogaeth Ychwanegol a ganlyn, y mae un ohonynt yn Orfodol  a dau yn Ddewisol.

Bydd y gofynion cyflogaeth ychwanegol hyn yn gwella'r Brentisiaeth ac yn hwyluso cyflogaeth yn y diwydiant. Nid yw Gofynion Cyflogaeth Ychwanegol yn ofynnol er mwyn ennill tystysgrif, ac mae'n bosibl na fyddant yn cael eu cyllido.

Gorfodol:

• Cymorth Cyntaf Coedwigaeth (4 diwrnod)

Dau brawf galwedigaethol arall wedi'u hachredu a'u cydnabod yn ddeddfwriaethol neu'n genedlaethol sy'n berthnasol i'r diwydiant (rhestr o awgrymiadau isod):

• Gyrru gyda threlar (profion gyrru DVLA B ac E)
• Hyfforddiant cloddiwr
• Peiriant Malu Coed
• Llif Gadwyn a gweithrediadau cysylltiedig
• Peiriannau Olwyn Sgraffinio
• Codi a Chario
• Defnyddio Plaladdwyr yn Ddiogel
• Gyrru Beic Cwad
• Tystysgrif Rheoli ac Atal Llygredd Integredig
• Rheoli Adnoddau Naturiol mewn Modd Cynaliadwy (SMNR)

Wedi'u hargymell ond heb fod yn orfodol:

• Iechyd a Lles
• Gofal Bugeiliol
• Cymorth Cyntaf Iechyd Meddwl (Ymwybyddiaeth/Cyflwyno Iechyd Meddwl)
• COSHH
• Cwrs goruchwylwyr

Rolau swydd

Mae'r mathau o swyddi sydd ar gael yn cynnwys:

Lefel 2: Coed a Phren

Gweithiwr Coedwig

Torrwr Coed

Tyfwr Coed Lefel Sylfaen (Gweithiwr daear)

Gweithiwr Crefft Coedlannau (a Choedwigoedd)

Lefel 3: Coed a Phren

Prif Goedwigwr Cynorthwyol

Contractwr (Cynaeafu a/neu Sefydlu)

Coedwigwr Cymdeithasol

Goruchwyliwr Coetir

Goruchwylydd Crefft Coedlannau (a Choedwigoedd)

Swyddog Coedyddiaeth Cynorthwyol

Dilyniant

Lefel 2: Coed a Phren

Ceir cyfleoedd i symud ymlaen i'r Brentisiaeth Sylfaen Coed a Phren i ddysgwyr sy'n oedolion a chanddynt brofiad o fewn y diwydiant coed a phren, neu sy'n ystyried newid gyrfa.

Bydd prentisiaid sy'n cwblhau'r Brentisiaeth Sylfaen yn llwyddiannus yn cael cyfle i fynd rhagddynt o fewn y diwydiant, drwy symud ymlaen i'r Brentisiaeth mewn Coed a Phren, neu i gyrsiau Addysg Bellach eraill fel:

• Tystysgrif/Diploma Lefel 3 mewn Coedwigaeth a Choedyddiaeth
• Tystysgrif BTEC Lefel 3 mewn Coedwigaeth a Choedyddiaeth
• Tystysgrif Lefel 3 mewn Cynaliadwyedd Amgylcheddol.

Bydd y swyddi arferol y bydd prentisiaid yn gallu symud ymlaen iddynt ar ôl cwblhau'r Brentisiaeth Sylfaen yn dibynnu ar y cymwysterau a'r profiad a gafwyd, ond gallent gynnwys:

Gweithiwr Coedwig, Tyfwr Coed Lefel Bôn (Gweithiwr Tir), Gweithiwr Crefft Coedlannau (a Choedwigoedd), Torrwr Coed, Gweithredwr Peiriannau Coedwig, Tyfwr Coed

Lefel 3: Coed a Phren

O'r Brentisiaeth Sylfaen ceir dilyniant uniongyrchol i Lefel 3, neu gall dysgwyr symud ymlaen yn syth i'r Brentisiaeth o raglen arall.

Ceir cyfleoedd i symud ymlaen i'r Brentisiaeth Coed a Phren hefyd i ddysgwyr sy'n oedolion a chanddynt brofiad o fewn y diwydiant coed a phren, neu sy'n ystyried newid gyrfa.

Bydd prentisiaid sy'n cwblhau'r Brentisiaeth yn llwyddiannus yn cael cyfle i fynd rhagddynt o fewn y diwydiant, drwy symud ymlaen i gyrsiau Addysg Uwch eraill, fel HNC/D. . Dyma enghreifftiau o gyrsiau sydd ar gael ar draws y DU:

• Gwyddorau Coedwig
• Cadwraeth ac Ecosystemau Coedwig
• Rheoli Coedwigoedd a Choetir
• Cadwraeth Coedwigoedd a Choetir
• Gwyddoniaeth Ecolegol (Coedwigaeth)
• Rheoli Coedwigoedd yn Gynaliadwy
• Coedyddiaeth a Choedwigaeth Drefol
• Rheoli Coetir yr Iseldir
• Tystysgrif Technegydd Lefel 4 mewn Coedyddiaeth.

Efallai y bydd prentisiaid sydd eisiau symud ymlaen yn eu cyflogaeth o'r Brentisiaeth yn gallu gweithio tuag at swyddi rheoli, fel swyddog coedyddiaeth, prif goedwigwr neu ymgynghorydd coedwigaeth.

Cydraddoldeb ac Amrywiaeth

Mae'n bwysig bod Llwybrau prentisiaeth yn gynhwysol ac yn gallu arddangos dull gweithredol o nodi a chael gwared â ffactorau sy'n atal mynediad a dilyniant. Dylai llwybrau hyrwyddo cyfle cyfartal rhwng unigolion a chanddynt nodweddion gwarchodedig a'r rhai nad oes ganddynt y nodweddion hynny, fel y nodir yn Neddf Cydraddoldeb 2010.

Y nodweddion gwarchodedig a nodwyd yn y Ddeddf Cydraddoldeb yw oedran, anabledd, ailbennu rhywedd, hil, crefydd neu gred, rhyw, cyfeiriadedd rhywiol, Beichiogrwydd a mamolaeth. Mae priodas a phartneriaeth sifil hefyd wedi'u cynnwys, ond dim ond yng nghyswllt y gofyniad i gael gwared â gwahaniaethu mewn cyflogaeth.

Mae'n RHAID i ddarparwyr hyfforddiant a chyflogwyr hefyd gydymffurfio â'r ddyletswydd arall o dan Ddeddf Cydraddoldeb 2010 i sicrhau na wahaniaethir yn erbyn ymgeiswyr yn nhermau mynediad i'r diwydiant ar sail y naw o nodweddion gwarchodedig hynny.

Dynion yn bennaf yw gweithwyr y diwydiant coed a phren (93%), sydd yn sylweddol uwch na chyfartaledd y dynion sy'n gweithio yn y sector, sef 68% (y DU) a chyfartaledd Cymru o 71%. Er nad yw'r diwydiant yn atal menywod rhag gweithio yn y sector, awgrymir bod y diffyg cydbwysedd yn deillio o hen ganfyddiad mai diwydiant y mae dynion yn gweithio ynddo yn bennaf yw coed a phren, er bod llawer o rolau yn y maes hwnnw yn cael eu cyflawni gan fenywod. Mae'n ddiddorol mai dynion yn bennaf hefyd sy'n cofrestru ar raglenni dysgu Addysg Bellach yn gysylltiedig â Choed a Phren, sef cyfartaledd o 92% o gymharu â chofrestriadau dysgu seiliedig ar waith o 100%.

Ceir ystod o rolau ymarferol i bobl o bob oedran a gallu, ynghyd ag angen cynyddol am reolwyr, technegwyr ac arbenigwyr medrus. Nid oes unrhyw rwystrau gwirioneddol sy'n atal pobl rhag cael eu recriwtio i'r diwydiant

Efallai y ceir rhai cyfyngiadau corfforol yn rhannau o'r diwydiant coed a phren, yn enwedig wrth ddringo coed neu weithio gyda chyfarpar a pheiriannau trwm. Ni ddylai hyn gau unrhyw un allan, oherwydd gallai cyfleoedd fodoli yn rhannau eraill o'r diwydiant.

Penderfyniadau a gwaith pellach:

Ysgrifennwyd yr unedau o fewn y Diploma Coed a Phren Seiliedig ar Waith mewn cydweithrediad â sefydliadau dyfarnu partner, er mwyn sicrhau eu bod yn rhydd rhag rhagfarn, yn hygyrch i bob prentis, ac yn berthnasol i ystod eang o rolau a busnesau ym maes Coed a Phren. Oherwydd natur amrywiol y sector Coed a Phren mae'r Diploma Coed a Phren Seiliedig ar Waith wedi cael ei ddatblygu o'r unedau hyn, er mwyn caniatáu cymaint o hyblygrwydd a dewis ag sy'n bosibl oddi mewn i'r rheolau cyfuno.

Bydd Lantra yn gweithio gyda'i Grŵp Diwydiant Coed a Phren i hyrwyddo'r angen am reolwyr, technegwyr ac arbenigwyr medrus. Yn rhan o hyn rhoddir ystyriaeth hefyd i'r angen i gynyddu cyfranogiad yn y diwydiant ymhlith menywod a phobl o gefndiroedd ethnig. Bydd y gweithgareddau'n cynnwys:

• Cynyddu ymwybyddiaeth o'r Brentisiaeth Coed a Phren Lefel 2 a 3 drwy ymgyrchoedd penodol, gan ganolbwyntio ar grwpiau wedi'u tangynrychioli fel menywod. Cynyddu marchnata a chyfathrebu mwy i dynnu sylw at y cyfleoedd ymhlith ystod o yrfaoedd o fewn y sector, ac yn gysylltiedig â'r sector.
• Defnyddio tudalennau gwe gyrfaoedd Lantra i hysbysu cynghorwyr gyrfa a phrentisiaid ynghylch y cyfleoedd sydd ar gael yn y diwydiant.

Cyfrifoldebau a hawliau cyflogaeth (CHC)

Nid yw Cyfrifoldebau a Hawliau Cyflogaeth (CHC) yn orfodol mwyach.  Ond argymhellir bod pob prentis (yn enwedig y grŵp 16-18 oed) yn derbyn rhaglen sefydlu yn y cwmni.

Cyfrifoldebau

Cyfrifoldeb Darparydd yr Hyfforddiant / y Cyflogwr yw sicrhau bod gofynion y Llwybr hwn yn cael eu cyflawni'n unol â Chanllawiau Prentisiaethau Llywodraeth Cymru/Medr.

Gellir cael rhagor o wybodaeth gan: Medr

Diwygiadau dogfennau