Datblygu Cymunedol

Cynnwys y Rhaglen Ddysgu

Bydd darpariaeth y Rhaglen Ddysgu yn cynnwys tair elfen orfodol:

• Cymwysterau,
• Sgiliau Hanfodol
• Hyfforddiant yn y gwaith/i ffwrdd o'r gwaith

45 credyd yw'r isafswm credyd gofynnol ar gyfer Llwybr Lefel 2 Datblygu Cymunedol.

48 credyd yw'r isafswm credyd gofynnol ar gyfer Llwybr Lefel 3 Datblygu Cymunedol.

Gofynion mynediad

Mae'n rhaid i bawb sy'n ymuno â'r Brentisiaeth fod yn 16 oed o leiaf.

Mae'n rhaid i bawb sy'n ymuno â'r Brentisiaeth fod yn llwyr ymwybodol o ddibenion datblygu cymunedol. Mae hi felly'n syniad da i'r rhai sy'n ymuno ofyn am gyngor gyrfaoedd a chasglu gwybodaeth am ddatblygu cymunedol cyn ymrestru. Cydnabod pwysigrwydd uniondeb bob tro wrth ryngweithio'n bersonol a chymdeithasol ac i barchu hawliau pobl ifanc o fewn Confensiwn y Cenhedloedd Unedig ar Hawliau'r Plentyn (CCUHP);

Byddai hefyd yn fanteisiol i rai sy'n ymuno fod wedi cwblhau rhyw fath o waith gwirfoddol mewn lleoliad cymunedol, fel codi arian, stondin gacennau yn yr ysgol, gwirfoddoli cyn ymrestru ar y rhaglen; ffafrir profiad o'r fath, ond nid yw'n rhagofyniad ar gyfer y Brentisiaeth.

Rhaglen(ni) dd/dysgu'r llwybr prentisiaeth

Lefel 2: Datblygu Cymunedol

Lefel 2: Datblygu Cymunedol Cymwysterau

Mae'n rhaid gyfranogwyr gwblhau'r cymhwyster cyfun isod.

Edrychwch ar Atodiad 1 i weld y berthynas rhwng yr unedau cymhwysedd a gwybodaeth o fewn y cymhwyster cyfun.

Sgiliau Hanfodol Cymru (ESW)

Ieithoedd asesu cymwysterau Sgiliau Hanfodol Cymru yw Cymraeg a Saesneg.

Hyfforddi yn y gwaith / i ffwrdd o'r gwaith

Manylion y Cymhwyster yn y Gwaith/i Ffwrdd o'r Gwaith (Isafswm Credydau ac Oriau)

Tystysgrif Lefel 2 mewn Datblygu Cymunedol - O leiaf 27 credyd/416 GLH - dros gyfnod o 14 mis.

Manylion Sgiliau Hanfodol yn y Gwaith/i Ffwrdd o'r Gwaith (Isafswm Credydau ac Oriau)

• 6 chredyd/60 GLH Lefel 1 Cyfathrebu Sgiliau Hanfodol Cymru
• 6 chredyd/60 GLH Lefel 1 Cymhwyso Rhif Sgiliau Hanfodol Cymru
• 6 chredyd/60 GLH Lefel 1 Llythrennedd Digidol Sgiliau Hanfodol Cymru

Lefel 3: Datblygu Cymunedol

Lefel 3: Datblygu Cymunedol Cymwysterau

Mae'n rhaid i gyfranogwyr gwblhau'r cymwysterau cyfun isod.

Edrychwch ar Atodiad 2 i weld y berthynas rhwng yr unedau cymhwysedd a gwybodaeth o fewn y cymhwyster cyfun.

Sgiliau Hanfodol Cymru (ESW)

Ieithoedd asesu cymwysterau Sgiliau Hanfodol Cymru yw Cymraeg a Saesneg.

Hyfforddi yn y gwaith / i ffwrdd o'r gwaith

Manylion y Cymhwyster yn y Gwaith/i Ffwrdd o'r Gwaith (Isafswm Credydau ac Oriau)

Tystysgrif Lefel 3 mewn Datblygu Cymunedol - O leiaf 27 credyd/416 GLH - dros gyfnod o 16 mis.

Manylion Sgiliau Hanfodol yn y Gwaith/i Ffwrdd o'r Gwaith (Isafswm Credydau ac Oriau)

• 6 chredyd/60 GLH Lefel 2 Cyfathrebu Sgiliau Hanfodol Cymru
• 6 chredyd/60 GLH Lefel 2 Cymhwyso Rhif Sgiliau Hanfodol Cymru
• 6 chredyd/60 GLH Lefel 2 Llythrennedd Digidol Sgiliau Hanfodol Cymru

Gofynion eraill ychwanegol

Gan y bydd y Brentisiaeth yn cynnwys gweithio gyda phlant/pobl ifanc ac/neu oedolion sy'n agored i niwed, bydd yn rhaid i bob newydd-ddyfodiad fod yn barod i dderbyn gwiriad uwch drwy'r Gwasanaeth Datgelu a Gwahardd (DBS).

Mae'n rhaid i Ganolfannau sicrhau y cydymffurfir â'r holl ofynion statudol sy'n gysylltiedig â gweithio gyda phlant/pobl ifanc ac/neu oedolion sy'n agored i niwed.

Dilyniant

Lefel 2: Prentisiaeth mewn Datblygu Cymunedol 

Nid oes unrhyw ofynion mynediad ffurfiol na llwybrau mynediad wedi'u pennu ymlaen llaw ar gyfer y Brentisiaeth Sylfaen. Ceir cryn hyblygrwydd i ddysgwyr symud ymlaen i'r Brentisiaeth Sylfaen o nifer o lwybrau gwahanol, a allai gynnwys unrhyw un o'r canlynol:

• Unrhyw waith, hyfforddiant neu wirfoddoli perthnasol blaenorol yn y sector datblygu cymunedol;
• Cydnabyddiaeth o ddatblygu sgiliau a gwybodaeth yn erbyn y Safonau Galwedigaethol Cenedlaethol ar gyfer Datblygu Cymunedol;
• Cymwysterau academaidd;
• Cymwysterau galwedigaethol;
• Meithrin Sgiliau Oedolion a Llwybrau at Brentisiaethau;
• Rhaglenni canolradd y farchnad lafur; a
• Twf Swyddi Cymru.

Llwybrau dilyniant o'r Brentisiaeth Sylfaen

Mae'r Brentisiaeth Sylfaen yn cynnig sail gadarn o wybodaeth i unigolion a all eu helpu i ddysgu a datblygu eu gyrfaoedd ymhellach ym maes datblygu cymunedol a meysydd cysylltiedig, gan gynnwys dilyniant fertigol i hyfforddiant mwy arbenigol ar lefel 3.

Mae cyfleoedd am ddilyniant penodol yn cynnwys:

• Cymwysterau lefel 3 mewn Datblygu Cymunedol (gan gynnwys Prentisiaeth Lefel 3 mewn Datblygu Cymunedol) a:
• Chymwysterau Lefel 3 mewn Cynghori ac Arwain.

Mae'r Brentisiaeth Sylfaen hefyd yn cyd-fynd â llwybr sy'n cefnogi dilyniant, drwy gymwysterau lefel 3 perthnasol, i gyrsiau lefel uwch ac/neu gyfleoedd Addysg Uwch, gan gynnwys graddau proffesiynol a chymwysterau ôl-radd mewn datblygu cymunedol. Yn ogystal â hynny, mae'r Brentisiaeth Sylfaen yn cynnig cyfleoedd i symud ymlaen ar hyd ystod o lwybrau galwedigaethol eraill, gan gynnwys dilyniant ochrol i gymwysterau lefel 2 eraill mewn meysydd fel iechyd a thai.

Lefel 3: Prentisiaeth mewn Datblygu Cymunedol 

Nid oes unrhyw ofynion mynediad ffurfiol na llwybrau mynediad wedi'u pennu ymlaen llaw ar gyfer y Brentisiaeth. Fodd bynnag, disgwylir y bydd gan bob dysgwr sy'n cofrestru ar y Brentisiaeth rywfaint o brofiad blaenorol o ddatblygu cymunedol, o bosib drwy waith gwirfoddol neu leoliadau cyflogaeth eraill, gan gynnwys y Brentisiaeth Sylfaen mewn Datblygu Cymunedol (ar lefel 2).

Mae'n bosibl y bydd y profiad hwn wedi'i gyfuno â thystiolaeth o gyflawniad yn y meysydd canlynol neu beidio:

• Cymwysterau academaidd;
• Cydnabyddiaeth o ddatblygu sgiliau a gwybodaeth yn erbyn y Safonau Galwedigaethol Cenedlaethol ar gyfer Datblygu Cymunedol;
• Cymwysterau galwedigaethol;
• Meithrin Sgiliau Oedolion a Llwybrau at Brentisiaethau; a
• Rhaglenni canolradd y farchnad lafur.

Llwybrau dilyniant o'r Brentisiaeth

Mae'r Brentisiaeth yn cynnig sylfaen gadarn o wybodaeth i unigolion a all eu helpu i fanteisio ar gyfleoedd pellach i ddysgu a datblygu eu gyrfaoedd ym maes Datblygu Cymunedol ac mewn meysydd cysylltiedig.

Er nad oes unrhyw gymhwyster lefel 4 mewn Datblygu Cymunedol ar hyn o bryd, mae'r Brentisiaeth yn cynnig dilyniant i ystod o gymwysterau lefel uwch yn y sector hwn ac mewn sectorau eraill, gan gynnwys cymwysterau Lefel 4, Prentisiaethau Uwch, Graddau Sylfaen a graddau proffesiynol.

Mae'r Brentisiaeth hefyd yn cyfrannu at lwybr sy'n cefnogi dilyniant i gyrsiau lefel uwch ac/neu gyfleoedd Addysg Uwch, gan gynnwys graddau proffesiynol a chymwysterau ôl-radd mewn datblygu cymunedol.

Yn ogystal a hynny, mae'r Brentisiaeth yn cynnig cyfleoedd i symud ymlaen ar hyd ystod o lwybrau galwedigaethol eraill, gan gynnwys dilyniant ochrol i gymwysterau lefel 3 eraill

Cydraddoldeb ac Amrywiaeth

Mae'n bwysig bod Llwybrau prentisiaeth yn gynhwysol ac yn gallu dangos sut maent yn mynd ati’n weithredol i nodi a chael gwared â ffactorau sy'n atal mynediad a dilyniant. Dylai llwybrau hyrwyddo cyfle cyfartal rhwng unigolion a chanddynt nodweddion gwarchodedig a'r rhai nad oes ganddynt y nodweddion hynny, fel y nodir yn Neddf Cydraddoldeb 2010.

Y nodweddion gwarchodedig a nodwyd yn y Ddeddf Cydraddoldeb yw oedran, anabledd, ailbennu rhywedd, hil, crefydd neu gred, rhyw, cyfeiriadedd rhywiol, Beichiogrwydd a mamolaeth. Mae priodas a phartneriaeth sifil hefyd wedi'u cynnwys, ond dim ond yng nghyswllt y gofyniad i gael gwared â gwahaniaethu mewn cyflogaeth.

Mae'n RHAID i ddarparwyr hyfforddiant a chyflogwyr hefyd gydymffurfio â'r ddyletswydd arall o dan Ddeddf Cydraddoldeb 2010 i sicrhau na wahaniaethir yn erbyn ymgeiswyr yn nhermau mynediad i'r diwydiant ar sail y naw o nodweddion gwarchodedig hynny.

Mae Datblygu Cymunedol yn gwerthfawrogi ac yn dathlu cyfraniadau gwahanol unigolion, grwpiau a chymunedau, ac wedi ymrwymo i'w cefnogi a'u hyrwyddo.

Mae addysg a hyfforddiant ar gyfer datblygu cymunedol wedi ymrwymo i gael gwared â gwahaniaethu, i hyrwyddo cyfle cyfartal i bawn sy'n cymryd rhan ac i feithrin perthnasoedd da rhwng grwpiau amrywiol. Gall datblygu cymunedau yn effeithiol fod o gymorth i ymdrin ag anfantais a gwahaniaethu o fewn cymunedau lleol, a hyrwyddo gwaith ieuenctid fel gyrfa ddeniadol.

Ystyrir bod prentisiaethau yn llwybr hanfodol i annog amrywiaeth ehangach o unigolion i ymuno â'r sector, felly mae'r llwybr wedi cael ei ddylunio i gefnogi hyn:

• Cynlluniwyd yr amodau mynediad i'r llwybr fel eu bod yn hyblyg
• Mae mentora wedi'i gynnwys i gynnig cymorth ychwanegol a chynyddu cyfraddau cadw prentisiaid; ac
• Mae hyfforddiant ar gydraddoldeb ac amrywiaeth yn rhan annatod o raglen ddysgu'r prentisiaid mewn perthynas â CHC.

Lle nodir bod diffyg cymwysterau llythrennedd a rhifedd yn rhwystr i gyflogaeth, bydd cymorth i ennill cymwysterau drwy'r model hyfforddiant prentisiaeth yn cael gwared â'r rhwystr hwnnw.

Cafodd y Safonau Galwedigaethol Cenedlaethol (NOS) a chymwysterau y mae'r llwybr hwn yn seiliedig arnynt eu datblygu gyda'r sector i sicrhau mynediad i ddetholiad mor eang o ddysgwyr ag sy'n bosibl.

Mae egwyddorion cydraddoldeb ac amrywiaeth yn berthnasol i'r holl systemau hynny a chanddynt y potensial i wahaniaethu yn erbyn prentisiaid ar unrhyw bryd yn ystod y rhaglen - o recriwtio a dethol ac ymsefydlu, hyd at gwblhau'n llwyddiannus.

Mae angen cynnig llwybrau mynediad hyblyg i'r sector datblygu cymunedol yn rhan o lwybr cydlynus ar gyfer cyfleoedd i ddatblygu ymarferwyr datblygu cymunedol.

Un o'r prif flaenoriaethau fydd defnyddio'r llwybr er mwyn helpu i hyrwyddo datblygu cymunedol fel opsiwn gyrfa ymhlith grwpiau amrywiol nad ydynt o bosib wedi cael eu denu i'r maes gwaith hwn yn y gorffennol, ac annog cyfranogiad ymhlith amrywiaeth ehangach o grwpiau o ddysgwyr. Bydd amodau mynediad hyblyg hefyd yn helpu i ddenu ymgeiswyr o grwpiau wedi'u tangynrychioli, gan greu potensial drwy hynny am weithlu mwy amrywiol.

Mae'r egwyddorion cydraddoldeb ac amrywiaeth yn berthnasol i'r holl systemau a gweithdrefnau hynny, y mae potensial iddynt wahaniaethu yn erbyn prentisiaid ar unrhyw bryd yn ystod y rhaglen - o recriwtio, dethol ac ymsefydlu hyd at gwblhau'n llwyddiannus ac asesu.

Disgwylir i'r holl bartneriaid sy'n ymwneud â chyflenwi'r Bartneriaeth - darparwyr, canolfannau asesu a chyflogwyr:

• ddangos ymrwymiad a chefnogaeth tuag at gydraddoldeb ac amrywiaeth a sefydlu polisi cydraddoldeb ac amrywiaeth neu ddatganiad cenhadaeth;
• gael proses recriwtio agored sydd ar agor i bob ymgeisydd;
• allu dangos na cheir unrhyw arferion gwahaniaethol wrth ddethol a chyflogi.

Cyfrifoldebau a hawliau cyflogaeth (CHC)

Nid yw CHC yn orfodol mwyach.  Ond argymhellir bod pob prentis (yn enwedig y grŵp 16-18 oed) yn derbyn rhaglen sefydlu yn y cwmni.

Cyfrifoldebau

Cyfrifoldeb Darparydd yr Hyfforddiant  a'r Cyflogwr yw sicrhau bod gofynion y Llwybr hwn yn cael eu bodloni yn unol â Chanllawiau Prentisiaethau Llywodraeth Cymru/Medr.

Gellir cael rhagor o wybodaeth gan: Medr

Diwygiadau dogfennau